Saturday, August 2, 2008

" Konknni Tiatrachem khaxeleponn sambhallat "

"Konknni Tiatrachem khaxeleponn sambhallat"

- Wilmix Wilson Mazarello


KHOBORO:-
Alinch, hanvem don tiatr polloile.
Donui bore asle.
Poilea tiatrant , eka namnechea tiatristan ek kantar gailem.
Tea kantaracho vixoi, “Romi Lipi”. Tea kantarant tannem sanglem koxe porim Goy Serkaran, Romi Lipi-e sovem onit adarlea ti, ani ti onit zata title begin kaddun uddounk zai mhunn.
Kantar aikon, tiatr-polloinarani khub tallio pettoileo ani tem kantar porot legit, gaupak lailem.

Dusrea tiatrant, intervalak, ek “Senior Tiatrist” vedir ailo, ani tin minttam uloilo.
Tachoi vixoi toch. Tannem, bore ritin, tiatr polloinarank sanglem koxe porim, kaim svarti munxeani Goykarank fottoileat te.
Konknni Bhaxechea andolanant, Goykarank rostear haddle.
Lokan khub tyag kele, kaim Goykarani hea andolanant, aplo jiv legit, orponn kelo. Hutatme (Martyr) mele.
Svarti munxeani, lokank sanglem, donui lipi-eank (Romi ani Devnagari) maniotai melltelli mhunn.
Punn, Goycho Raajbhas kaido “ ghoddun haddttana, amkam fottoile.
.Romi Lipi-ek moronk soddli.
Fokot Devnagari Lipi-ek maniotai dili.
Hi onit kaddun uddounk, sogleani ekttaim eun magnnem korchem mhunn tannem sanglem.

Tea uprant, hanvem aikolem ki heraim tiatriani, heach vixoiacher kantaram, bhaxonnam, adi. chaluch assa mhunn.

NIALL:-
Tor, bhava-bhinnano, hem chol’lam tem kitem ?
Tiatrist sangtat tantunt kitlem soth assa ?
Ani hi poristithi khoreponninch Goyant assa zalear , hem “problem” fokot tiatristanchench ?

Zaite Goykar bhau, bhoinnim, azunui nokllot, khori khobor kitem ti.

Zannom-zaunk sodhteleano, fuddem vachat, hea satolleantlo, ho mhozo lekh “Podd’dea Fattlean”.

MAHITI:-
Romi Lipi, Konknni Bhaxechi “mull lipi’.
Sumar 500 vorsam poilim , Konknni Bhaxek Lipich nasli.
Konknni Bhas fokot uloitale.
Boroinasle.
Konknni Bhas, boroinasle mhunnttokoch, Konknni Bhaxechem vachopui zainaslem.

Septembr mhuineant,1956 vorsant, Christaum Missionar, Jesuit Padrini poilench “Printing Press” Goyant haddlem.
Khorem mhunttlear, hem “Printing Press” Goyant eupachem naslem.
Tem “Printing Press” Europak saun Abyssinia ganvant vochpachem aslem.
Punn, doreant kaim uchambollai zali ani Abyssinia vochonk aslem tem tarum Goyant haddchem poddlem.
Tarua borobor, tantunt aslem “Printing Press”-ui Goyant paulem.
Goyant paulelem “Printing Press” porot Abyssinia paulench nam. Goyantuch urlem ani

Goyantuch te Jesuit Missionar Padri, tea “Printing Press”-acho vapur korunk lagle.
Tedna, Missionar padrincho vaur mhunttlear, Christi Dhorm-ancho prochar korop.
Hea tanchea vaurant, tankam goroz poddli Goyant, Goykarank borounk ani vachunk xikoupachi.
Goykaranchi Bhas Konknni .mhunnttoch Missionar-ncho dhormik vaur bore-toren lokam-meren pautuolo zalear, hech Konknni Bhaxentlean Devachem Utor borounk ani vachunk gorjechem.
Mhunnttoch tankam goroz poddli, Konknni Bhas borounk ani vachpak xikounk.

Tedna, tanchea tea “Printing Press”-ant , tanche kodde aslim fokot “English” bhaxechim “Romi” okxoram.
Mhunnttoch, tenni Konknni Bhas, Romi okxorani, borounk ani xikounk suru keli.


MULL LIPI:-
Konknni Bhas, poilech pautt boroupak suru keli ani ti booupak, Konknni Bhaxek “mull lipi” favli, “Romi Lipi”.

Goyant, jedna Goychi Catolc Igorz sthapon zali, tedna Catolc Igorjenui hich Konknni Bhas ani hich “Romi Lipi” apnnaili ani Igorjecho soglloch dhormik vau, Romi Lipi-entleanuch boroil’lea Konknnintlean, zaupak laglo.

Tedna saun, tem aiz meren , Konknni Bhaxecho sogloch vaur Goyant fokot Romi Lipi-entleanuch zata.

SOMBONDH NAM:-
Devnagari Lipi, Marathi Bhaxechi L:ipi.
Devnagari Lipi-ek ani Konknni Bhaxek kosloch sombomdh naslo.
Punn, gelea xembor vorsant, kaim lokani, konknni bhas Devnagari Lipi-ent boroupak suru keli, ani atam sod’deak Goyant Konknni bhaxek , donui lipi-eo vapurtat.

Mhunnttoch Goyant , Goykarani , Konknii Bhaxek, aiz don Lipi-eo apnnaileat, ek Romi Lipi (Mull Lipi) ani dusri Devnagari Lipi (Marathi Bhaxechi Lipi)..

Zorui Romi Lipi-ek Goy Serkaran azunui Rajbhas kaideant maniotai diunk nam, torui choddan-chodd Goykar, azunui Konknni Bhas, Romi Lipi-entlean boroitat ani vachtat.

Atanchea, hea adhunik kallar tor, Konknni Bhaxek, Romi Lipi samkich gorjechi.
Hem atam samkech, spoxtt zalam.


TIATRACHEM KHAXELEPONN:-
Zoxe porim Konknni Bhaxek Romi Lipi gorjechi, toxich Romi Lipi, amcheam Tiatristank samkich gorjechi.
Tiatracho sogloch vaur Romi Lipi-entlean cholta.
Konknni Tiatrachem khaxeleponn Romi Lipi-echeruch adarlelem assa.

Thodde mhunnttelet, “Konknni Tiatr, aiz Romi Lipi-entlean zata to, faleam Devnagari Lipi-entlean kiteak zaupak xokonam ?”
Hem aikonk borem dista.
Zorui ikolani xikoitat te vixoi, zaum “History” vo 'Science', English bhaxentleanui xikoum eta ani Hindi bhaxentleanui xikounk eta, zalear Konknni Tiatr Devnagari Lipi-entlean kiteak zaina?

Mhojem mot:- Nam ! Zaina !
Karann :-“History” zaum “Science”, he vixoi bhaxecher zaum Lipi-echer adarlele nastatat.
Punn Kola , Sonskruti, bhaxecher adarleli asta..
Tumi mhunnttelet “Koxe ?”

Udharonn.1. :- (Science)
“Oxygen”, tum Inglezint boroi vo Hindi-nt boroi, to “gas” tossoch urta . Bhas bodol’li mhunn, to “gas” vo tea “gas’-iche gunn bodlona, karann tache gunn bhaxecher adarlele nant.

Tech porim, ‘Itihas”-ui bodlona. Bhas /Lipi bodol’li zalearui “Itihas’ tosoch urta.
Udgharonn 2. (History) .
a) Shivaji was a Great Leader of Maharashtra (English)
b) Shivaji, he ek Maharashtrantle mahaan neta.(Konkani)
Donachoi orth ekuch urta, English zaum Konknni.

Punn Konknni Tiatrant toxem korunk zaina.
Konknni Tiatrachem khaxeleponn zaun assa “Konknni Bhas”ani kheritponni “Romi Lipi”.
Nam tor, polloeat:-
Eke vedir Devnagari Lipi-ent boroil’lem Konknni Nattok polloi nani dusre vedir Romi Lipi-ent boroil’lo Konknni Tiatr polloi.
Polloinarank rokddech kolltta, khuinchem Konknni Nattok ani khuincho Konknni Tiatr to.
Prekshak, to Hindu zaum vo Christaum, poilech nodren tuka sangtolo. “Ho Konknni Tiatr ani hem Konknni Nattok”.
Tiatrachem veglleponn rokddech kolltta.

ROMI LIPI ANI TIATR:-
Barik chintlear hem tiatrachem vegleponn /khaxeleponn , Tiatrachea vixoiacher nasta.
Hem Tiatrachem veglleponn/ khaxeleponn, Tiatrachea kolakarancher nasta.
Tiatrachem veglleponn / khaxeleponn “Romi Lipi”-echer assa.

Romi Lipi-ent boroil’lo Konknni Tiatr ek vegllench rup gheta. Ek veglloch akar.
Tich Konknni Bhas, jedna Romi Lipi-ent boroil’li zata, tedna tika ek veglloch svadh eta.
Hench tem Konknni Tiatrachem khaxeleponn.

Ani hem Konknni Tiatrachem khaxeleponn prekshakank bhorpur anand dita.
Heach karannank lagun, aiz “Konkani Tiatr” itlo lok-priya zal’lo assa.

Tiatristankunch nhuim, punn sogleam Goykarank, hem Konknii Tiatrachem khaxeleponn sambhallun dovorlelem zai.

Hem Konkani Tiatrachem khaxeleponn, urtolem fokot Romi Lipi-entleanuch Tiatracheo borpavolleo kelear.

Thoddeani , mud’dom Konkani Tiatr, Devnagari Lipi-entlean boroupacho proitn kelo punn tacho porinnam osso zalo, ki to Tiatr, Tiatr uronkna, tem Konknni Nattok zalem. .Vachpakuch nhuim, kel’lo proeg polloupak legit.
Itlo probhav zal’lo assa Romi Lipi-echo, Konknni Bhaxecher ani Konknni Tiatracher.


TIATRISTANCHI MAGNNI:-
2006 vorsant July-ache 25ver, Goyant (Ponje), T.B.Cunha Hall-ant ek vhodd Tiatristanchi zomat bhorloli. Goychea chearui konnxeantle Tiatrist thuim ailele. Kitlexech Tiatrist tea dissak thuim uloile.. Bautte fuloile. Nare gazoile.
Te nare, te bautte, tim bhaxonnam azunui chalu assat.ani chaluch urtolim.
Romi Li-ek nit mellosor.

Sogleam Tiatristanchem ekuch magnnem aslem. “:Goycho, Rajbhas Kaido bodolcho ani tea kaideant serkaran Romi Lipi-ek, tich maniotai diunchi, ji aiz fokot Devnagari Lipi-ek melltta”.

Rajbhas kaido, serkaran bodolchoch poddttolo. . Konknni Bhaxe khatir. Goykaranchea ekvotta-khatir. Goychea Kole-Sonskruiti khatir, Konkani Tiatra Khatir.


Wilmix Wilson Mazarello
wilson_mazarello@rediffmail.com
http://www.goa-world.com/goa/

http://www.esnips.com/web/WilmixSharonsSongs
http://www.youtube.com/watch?v=Y0ERfCNGDiw&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=HO-UDNNufJk&feature=related

No comments: